Choáng ngợp trước những khối bê tông kỳ dị mang kiến trúc ‘Brutalist’
Nếu các công trình kiến trúc như Vạn Lý Trường Thành, nhà hát Con Sò, Đấu trường Colossem… gây ấn tượng bởi bề dày lịch sử, giá trị nghệ thuật, tính biểu tường thì không ít công trình khiến mọi người trầm trồ bởi phong cách kiến trúc “độc, lạ” thuộc phong cách Brutalist.
Brutalist – Chủ nghĩa thô mộc được hiểu đơn giản là phong trào kiến trúc “bê tông tươi”. Kiến trúc Brutalist được áp dụng tạo nên những công trình phá cách, vượt ra quy chuẩn thông thường, gây ấn tượng với bất kỳ ai ghé đến tham quan.
Nhiếp ảnh gia người Anh, Mark O’Neill đã ghi lại khoảnh khắc ấn tượng về những đài tưởng niệm lạ lùng thuộc Thế chiến II ở Nam Tư cũ (Sebri và Crotia hiện nay), vốn được ví như “nghệ thuật của người ngoài hành tinh”.
Bức tượng hình cánh đại bàng do Dusan Dzamonja được xây dựng từ năm 1967 ở Podgaric (Crotia).Nhà tưởng niệm đáng kinh ngạc của Đảng Cộng Sản Bulgaria, trên đỉnh Buzludzha, được xây dựng “như một sự tôn vinh cho phong trào xã hội chủ nghĩa ở Bulgaria”, được mở cửa đón khách vào năm 1981. Hiện công trình đặc sắc này bị bỏ hoang. Đặt chân đến đây, mọi người chỉ có thể đứng từ xa để ngắm nhìn kỳ quan “siêu thực” UFO.Tượng đài Gligino Brdo ở Bosnia có chiều cao 10m. “Bông hoa bê tông” khổng lồ này là một tượng đài mang tên “đồi tự do” ở Bosnia-Herzegovina. Các nét vẽ graffiti chỉ mới xuất hiện không lâu.Công trình Spomen tuyệt đẹp ở Sebria với cấu trúc ấn tượng tựa như một đĩa bay UFFO đang hạ cánh xuống trái đất. Được xây dựng từ năm 1981, công trình là sự vinh danh của những người Phần Lan trong việc tiếp quản người Đức ở Thế chiến II.Tượng đài kỳ quặc nằm gần Makljen, ở Bosnia và Herzegovina, được xây dựng vào năm 1978 nhằm tưởng nhớ những người Phần Lan bị sát hại trong trận đánh Neretva năm 1943.
“Các công trình trở nên bí ẩn, gây ấn tượng về mặt thị giác nhờ phong cách chụp ảnh riêng. Không chỉ tạo ấn tượng bởi kiến trúc kỳ quặc, tôi còn bị cuốn hút bởi những câu chuyện đằng sau các di tích”, Mark nói.
Bởi các công trình được xây dựng trong khu vực chiến tranh, không khó để tìm thấy những tàn dư còn sót lại như lỗ đạn, đạn dược xung quanh. Mark đã lưu lại những mảnh ghép lịch sử tuyệt vời này ở cả ban ngày và ban đêm. Những bức ảnh thể hiện rõ sự lởm chởm trong cấu trúc, sự hùng vĩ dù đã phai mờ theo thời gian nhưng vẫn “vang bóng”.
Đài tưởng niệm Petrova Gora nổi tiếng ở Crotia được xây dựng vào năm 1981 trên đỉnh núi cao nhằm tưởng nhớ đến những người hùng đã chết trong Thế chiến II.Công viên tưởng niệm Brezovica, nơi biệt đội Sisak Partisan đầu tiên, tách biệt Đảng đầu tiên ở Nam tư bị chiếm đóng, được thành lập vào năm 1941. Phần rừng này bị chặt phá sau chiến tranh, đến năm 1981, tượng đài hoành tráng được dựng lên trong Công viên Tưởng niệm Cộng sản.Nằm ở Bosnia, tượng đài Tjentiste có cấu trúc lởm chởm và đối xứng. Công trình ghi danh những du kích chiến đấu ở đó trong năm 1943.Tượng đài “Cách mạng” do Dušan Džamonja thiết kế và được xây ở Mrakovica, một trong những đỉnh cao nhất của dãy núi Kozara ở Bosnia-Herzegovina.Khối bê tông hình học lởm chởm nổi lên mặt đất ấn tượng này là Đài tưởng niệm dành cho những người lính sa ngã ở Serbia.Trong Công viên Tưởng niệm Šumarice ở Serbia, bức tượng đá trắng mô tả một cánh gãy, gật đầu về ý thức hệ của nó với tiềm năng của những người đàn ông, phụ nữ và trẻ em không bao giờ được nhận ra.Công viên-tượng đài của tình hữu nghị Bulgaria-Liên Xô là đài kỷ niệm lớn nhất ở Varna. Nó nằm trên ngọn đồi Turna Tepe, cao 110 mét trên mực nước biển. Để xây di tích đã phải đổ khoảng 10.000 tấn bê tông.Là một trong những nơi quan trọng nhất ở Bjelovar, Đài tưởng niệm Barutana được xây dựng như một “cây cổ thụ khổng lồ” nhằm tưởng nhớ ngày kỷ niệm giải phóng khỏi việc chiếm JNA.Cấu trúc đá cong bóng bẩy này ở Grmeč ở Bosnia và Herzegovina “soi bóng” bên mặt hồ nước.
