Kiến trúc sư Tadao Ando (sinh 13 tháng 9 năm 1941 ở Osaka, Nhật Bản) là một kiến trúc sư nổi tiếng người Nhật. Ông là một người theo chủ nghĩa Phê bình khu vực. Ando chưa hề qua một trường lớp đào tạo về kiến trúc nào, chưa từng được rèn luyện dưới sự hướng dẫn của một KTS nào và cũng không có một bằng cấp gì.
Tadao Ando đã tìm thấy cảm hứng trở thành kiến trúc sư vào năm 15 tuổi, khi lần đầu nhìn thấy những người thợ đến sửa nhà cho gia đình mình, lập tức cậu bé Ando cảm thấy thích thú với công việc đó. Năm 17 tuổi, tình cờ vào một cửa hàng sách cũ, Ando bắt gặp cuốn sách về kiến trúc của kiến trúc sư nổi tiếng người Pháp Le Corbusier. Ando đã phải dành tiền để mua và đọc để tìm hiểu xem cái gì đã làm nên nhà kiến trúc sư thiên tài này.
Không chỉ qua sách, Ando lại thường xuyên đi tìm hiểu các kiểu công trình kiến trúc nổi tiếng khác nhau rồi tự rút kinh nghiệm cho riêng mình. Ông nhớ lại, bà ông chính là người đã có ảnh hưởng đến sự nghiệp của đời ông. “Bà tôi luôn khuyến khích tôi phát triển nghề nghiệp một cách tự do. Năm 17 tuổi, tôi chơi boxing. Và điều tôi học được từ môn thể thao này là khi cần thì phải chiến đấu không ngừng để đạt được mục tiêu của mình. Tôi thấy điều này rất tương đồng với tính cách người VN, luôn nỗ lực không ngừng để thực hiện được mục tiêu của mình. Ai cũng có cơ hội, mọi cơ hội đều nằm trong tim, trong nỗ lực của chúng ta… Đó là mục đích chuyến thăm lần này của tôi tại Hà Nội” – ông tâm sự.
Lòng ham mê tìm hiểu thế giới đã khiến ông làm một chuyến đi từ Đông sang Tây và châu Phi để tự quan sát và học hỏi từ năm 1962 đến 1969. Những chuyến đi dài ngày và phong phú này đã hình thành và hoàn thiện tư duy thiết kế của ông. Năm 1969, ông thành lập hãng kiến trúc mang tên ông tại quê hương mình. Hiện nay, ông không chỉ làm việc ở Nhật Bản mà còn ở nhiều nước khác như: Mỹ, Mexico, Đức, Pháp, Trung Quốc…
Tadao Ando đã thiết kế hàng trăm công trình, trong đó có khoảng trên 130 công trình có giá trị nghệ thuật cao và đã có khoảng 100 cuộc triển lãm về các tác phẩm kiến trúc ở gần 20 nước trên thế giới. Ông giảng dạy và thuyết trình ở hầu khắp các trường đại học danh tiếng trên thế giới.
Lồng ghép thiên nhiên vào kiến trúc
Trong quá trình hiện đại hóa các ngôi nhà vào thập kỷ 50-60 củathế kỷ trước, ở Nhật đã làm mất đi yếu tố thiên nhiên, Tadao Ando đã có công khôi phục lại, lồng thiên nhiên vào từng ngõ ngách mỗi ngôi nhà, đưa ánh sáng trời và gió trời ùa vào khắp nội thất ngôi nhà, làm cho con người sống trong đó cảm nhận được những ưu ái của thiên nhiên ban tặng. Mỗi công trình, Ando đều lồng ghép ý tưởng riêng của mình vào trong đó và tìm cho được ngôn ngữ để biểu đạt chung.
Công trình đầu tiên làm nên tên tuổi Tadao Ando là tiểu khu phố Rokko Housing I ở Kobe, hoàn thành năm 1983. Tổ hợp này nằm trên sườn dốc tới hơn 60o của núi Rokko. Cả dự án là một khối nhà bê tông và kính trắng tương phản hoàn toàn với vách núi đầy cây xanh phía sau. Toàn bộ 20 căn nhà có kích thước 5,4 m x 4,8 m, mỗi căn đều có ban công nhìn thẳng ra cảng Kobe, vừa đơn giản vừa phức điệu. Phong cách này được đẩy lên từ công trình nhà lô ở Sumiyoshi (Azuma House), một nhà nhỏ 2 tầng, hoàn thành năm 1972. Nó bao gồm ba khối không gian vuông cân bằng, trong đó, hai khối đặc của không gian nội thất được chia cắt bằng một không gian mở của sân.
Những tòa nhà bằng bê tông và kính của ông giờ đã có mặt ở khắp nơi trên thế giới. Ông tự nhận mình xa lạ với những nét văn hóa cầu kỳ và chỉ sử dụng những chất liệu và hình thức kiến trúc, tạo phong cách cho riêng mình. Tadao Ando sáng tạo theo cảm hứng, với một tư duy độc lập, hầu như chẳng bao giờ ông để ý đến những phong trào, những trường phái, hoặc những phong cách kiến trúc đang thịnh hành quanh ông. Do vậy mà hầu hết tác phẩm của ông có nét độc đáo riêng và luôn biến đổi không ngừng, ít khi lặp lại những ý tưởng đã đề xuất.
Giải thưởng đạt được
– Giải thưởng thường niên (Row, Sumiyoshi), Học viện Kiến trúc Nhật Bản, 1979
– Giải thưởng Văn hóa (Khu nhà Rokko Housing 1 và 2), Nhật Bản, 1983
– Huy chương Alvar Aalto, Hiệp hội kiến trúc sư Phần Lan, 1985
– Huy chương vàng kiến trúc, Viện hàn lâm Kiến trúc Pháp, 1989
– Giải thưởng kiến trúc Carlsberg, Đan Mạch, 1992
– Giải thưởng Hàn lâm nghệ thuật Nhật Bản, Nhật Bản, 1993
– Giải thưởng Pritzker, 1995
– Hiệp sĩ Hiệp hội Văn học và Nghệ thuật Pháp, Pháp, 1995
– Giải thưởng Hoàng gia “FRATE SOLE” về kiến trúc, Hiệp hội nghệ thuật Nhật Bản, 1996
– Huân chương Hiệp hội Văn học và Nghệ thuật Pháp, Pháp, 1997
– Huy chương vàng Hoàng gia, Hiệp hội kiến trúc sư Hoàng gia Anh (RIBA), 1997
– Huy chương vàng AIA, Hiệp hội Kiến trúc sư Mỹ (AIA), 2002.
Một số công trình tiêu biểu
– Nhà lô (Azuma House), Sumiyoshi, tỉnh Osaka, Nhật Bản, 1976
– Khu tập thể Rokko, giai đoạn 2, Rokko, tỉnh Hyogo, Nhật Bản, 1983
– Festival, Naha, tỉnh Okinawa, Nhật Bản, 1984
– Nhà thờ nước, Tomamu, tỉnh Hokkaido, Nhật Bản, 1988
– GALLERIA akka, thành phố Osaka, Nhật Bản, 1988
– Nhà thờ ánh sáng, Ibaraki, tỉnh Osaka, Nhật Bản, 1989
– Đền thờ nước, đảo Awaji, tỉnh Hyogo, Nhật Bản, 1991
– Bảo tàng Nghệ thuật đương đại Naoshima, Naoshima, tỉnh Kagawa, Nhật Bản, 1992
– Gian triển lãm Nhật Bản tại Expo ’92, Seville, Tây Ban Nha, 1992
– Nhà tập thể Rokko, giai đoạn 2, Rokko, Kobe, Nhật Bản, 1993
– Bảo tàng Sunstory, thành phố Osaka, Nhật Bản, 1995
– Quỹ nghệ thuật Pulitzer, Saint Louis, Missouri, 2001
– Bảo tàng tưởng niệm Ryotaro Shiba, Higashiosaka, tỉnh Osaka, Nhật Bản, 2001
– Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Fort Worth, Fort Worth, Texas, 2002
– Bảo tàng Hàng hải Abu Dhabi, đảo Saadiyat, các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất.
Nguồn: Internet
công trình kiến trúc nổi tiếng, Kiến trúc, kiến trúc sư, Kiến trúc sư Tadao Ando